“Nederland en België nemen op dit moment het voortouw in de gesprekken voor een sterke Richtlijn. Binnen sommige partijen, zoals de Europese Volkspartij (EVP) is er echter ook weerstand tegen enkele maatregelen. We hopen dat de Nederlandse en Belgische vertegenwoordigers binnen de EVP, zoals Annie Schreijer-Pierik (CDA) en Ivo Belet (CD&V), een progressief geluid zullen laten horen in hun fractie”, zeggen Rob Buurman en Suze Govers van Recycling Netwerk.

De tekst waarover de plenaire dinsdag stemt is behoorlijk. Het basisvoorstel van single-use plastic Richtlijn van de Europese Commissie was stevig. Ondanks stevige lobbying van de plasticindustrie, heeft de Europese milieucommissie Envi onder leiding van Belgisch Europarlementslid Frédérique Ries (MR, ALDE) de tekst op een aantal punten verstevigd.

Zo steunt de milieucommissie de 90 procent gescheiden inzameling van plastic flessen en de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid voor de kosten van het opruimen van plastic zwerfafval. Dat is goed, want die rekening (in Nederland bijvoorbeeld jaarlijks 250 miljoen en in Vlaanderen 164 miljoen euro) komt nu grotendeels terecht bij de gemeenten, en dus de belastingbetalers.

Achterpoorten

De plenaire van het Europees Parlement dient wel nog een achterpoort in de wetgeving te sluiten. “Door een slechte definitie van ‘single-use plastic’, kunnen producenten besluiten hun wegwerp-producten als fake ‘herbruikbaar’ te labelen, en zo de hele Richtlijn ontwijken. Als het Europees Parlement zichzelf ernstig neemt, sluit het deze achterdeur”, zegt Suze Govers van Recycling Netwerk Benelux.

Het wordt ook uitkijken voor plastic-lobbywerk rond wegwerp bestek en borden. Het Commissie- en Envi-voorstel verbiedt deze. De Italianen proberen om een uitzondering te creëren voor wegwerp bestek en borden in zogenaamde ‘closed loop systems’. Scandinavische landen met een sterke papierindustrie, zoals Zweden, proberen dan weer de wegwerp papieren producten met een plastic laagje uitgezonderd te krijgen van de hele Richtlijn.

De frisdrankenindustrie lobbyt hevig tegen het Commissie-voorstel dat doppen aan plastic flessen vast moeten zitten. Ze heeft bereikt dat het Envi-voorstel enkele jaren uitstel geeft aan dranken met prik. Maar nu lobbyen frisdrankproducenten zoals Coca-Cola, Pepsico en Nestlé om de maatregel geheel te schrappen. Nochtans bestaat de techniek om doppen vast te maken aan flessen al lang. Het is een zeer doeltreffende maatregel om de flessendoppen, één van de meest gevonden items op de Europese stranden en zeeën, aan te pakken. Zeker in combinatie met de doelstelling voor 90% gescheiden inzameling van plastic flessen, en dus doppen, zeggen Recycling Netwerk en de andere Europese milieuorganisaties in koor.

Europese Raad

In de Europese Raad verzetten enkele Oost-Europese landen zich nog tegen de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid en de 90% gescheiden inzameling. Zij pleiten voor een afzwakking. Dat zou echter betekenen dat de plastic vervuiling nog jaren doorgaat. We hopen dat Nederland en België met hun voortrekkersrol andere lidstaten kunnen overtuigen om de plastic vervuiling van onze zee te stoppen, besluit Recycling Netwerk Benelux.

Recycling Netwerk Benelux, Friends of the Earth, Zero Waste Europe, CIEL en Surfrider Foundation zijn samen met andere Europese milieuorganisaties in Brussel om te pleiten voor een sterke Richtlijn die de plastic soep echt aanpakt.

Lees hier ook onze in-depth analysis van het politieke proces rond de single-use plastic richtlijn.