Dat blijkt uit het rapport van Rijkswaterstaat dat staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat Stientje van Veldhoven woensdagavond aan de Tweede Kamer bezorgde. De betrokken bedrijven zijn er niet in geslaagd de plastic flessen en blikjes in het zwerfafval te verminderen. Met deze uitslag komt er statiegeld op plastic flesjes. We roepen de Tweede Kamer en de regering op om ook de drankblikjes in de regeling op te nemen.

Plastic flesjes

Dit is de vierde meetronde in de monitoring van plastic flesjes in zwerfafval. De meetrondes kaderen in het traject voor de invoering van statiegeld. Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat Stientje van Veldhoven stippelde dat traject uit op 10 maart 2018 in een Kamerbrief. De betrokken bedrijven die nog tegenstribbelden kregen een allerlaatste kans van twee jaar om de vervuiling door plastic flessen drastisch te verminderen met minstens 70 procent, en door 90% van de flesjes te recyclen.

Het woensdag gepubliceerde rapport toont duidelijk dat de betrokken bedrijven er niet in geslaagd zijn om zonder statiegeld de gevraagde daling van plastic flesjes in zwerfafval te realiseren. Integendeel, er is zelfs een toename. “Voor heel 2019 is het gemiddelde uitgekomen op 798 kleine flessen per meetronde, ofwel een toename van 7% ten opzichte van het gemiddelde over de jaren 2016/2017”, schrijft Rijkswaterstaat op de eerste pagina van Monitoring kleine plastic flessen in het zwerfafval – Resultaten tweede helft 2019 (PDF).

In de Kamerbrief van 27 september 2019 verklaarde de staatssecretaris “het beslismoment over invoering van statiegeld te vervroegen naar uiterlijk voorjaar 2020. Op basis van de dan voorliggende meetcijfers van het zwerfafval en de rapportage over het 90% recyclingdoel zal ik een besluit nemen. (…) De metingen [van het aantal flesjes in het zwerfafval] over de tweede helft van 2019 zullen hiervoor doorslaggevend zijn. Uitstel van de invoering is voor mij geen optie”.

Milieuorganisatie Recycling Netwerk Benelux: “De cijfers van Rijkswaterstaat tonen nu duidelijk dat de bedrijven er niet in geslaagd zijn om de gevraagde reductie van plastic flessen in het zwerfafval te realiseren. Sterker nog: het aantal flesjes is zelfs gestegen ten opzichte van de referentiejaren 2016-17. De conclusie van deze beslissende meetronde is dus dat de staatssecretaris de reeds klaargezette wetgeving activeert en er begin 2021 statiegeld op de kleine flessen zit in Nederland.”

Blikjes

Inzake de aantallen blikjes in het zwerfafval toont de RWS-monitoring een nog sterkere stijging. “Op basis van de zes metingen in 2019 komt het gemiddeld aantal blikjes per meetronde uit op 2.009. Dit is een toename van 16% ten opzichte van 2016/2017”, schrijft RWS.

De politieke wil om ook statiegeld op blikjes in te voeren, is het afgelopen jaar toegenomen. De Tweede Kamer nam op 17 oktober 2019 twee moties (motie van Paternotte en motie van Dik-Faber) aan. De motie van Paternotte “verzoekt de regering om vergelijkbare doelen voor blik (als in drankverpakkingen) voor het najaar van 2021 in te stellen”. De motie van Dik-Faber “verzoekt de regering eenzelfde traject voor blik in gang te zetten als voor kleine plastic flesjes is gedaan inclusief het voorbereiden van wettelijke maatregelen voor introductie van statiegeld per 2022”.

“Het RWS-rapport toont dat er meer dan dubbel zoveel blikjes dan flesjes in het zwerfafval liggen. 78% van de Nederlanders en bijna alle Nederlandse gemeenten willen statiegeld ook op blikjes. We roepen de regering en de Tweede Kamer op om op korte termijn ook definitief te beslissen statiegeld op blikjes in te voeren. Aan het Nederlandse bedrijfsleven vragen we om de politiek hierin te steunen”, zegt Recycling Netwerk.

In de Tweede Kamer staat vandaag 16 april een schriftelijk overleg van de Commissie Circulaire economie gepland.

Gerelateerde artikels:

AD, Kabinet kan er niet meer omheen: statiegeld op plastic flesjes, 16 april 2020

AfvalOnline, Meer flesjes in zwerfafval: uitbreiding statiegeld dichterbij, 16 april 2020

Joop, Nog meer plastic flesjes tussen zwerfaval, statiegeld onvermijdelijk, 16 april 2020

Het Parool, Na analyse van zwerfafval lijkt statiegeld op plastic flesjes onvermijdelijk, 17 april 2020

Distrifood, Statiegeld op kleine flesjes lijkt onvermijdelijk, 20 april 2020