Het Afvalfonds Verpakkingen communiceerde maandag dat hun statiegeldsysteem voor blikjes pas op 1 april 2023 klaar zal zijn. Hiermee wil de industrie de wettelijke invoerdatum van 31 december 2022 met 3 maanden overschrijden.

Voor milieuorganisaties Recycling Netwerk Benelux, Plastic Soup Foundation, Greenpeace Nederland, Natuur & Milieu, Plastic Soup Surfer, en Stichting de Noordzee komt deze zet niet als een verrassing. “Deze poging tot vertraging, waar we meermaals voor gewaarschuwd hebben, laat nogmaals zien dat er te veel speelruimte is gegeven aan het bedrijfsleven. Het is dringend nodig om de statiegeldwet aan te scherpen om verder tegenstribbelen te voorkomen en een goedwerkend statiegeldsysteem te garanderen. ”, aldus directeur Rob Buurman.

Met name de keuze van het kabinet om verkooppunten, waaronder supermarkten, zelf te laten bepalen of ze statiegeld teruggeven aan de consument, baarde milieuorganisaties vanaf het begin zorgen, omdat dit de tegenstribbelende supermarkten de vrijheid gaf om het proces te frustreren. De Tweede Kamer volgde dit en vroeg meermaals naar de voortgang van het proces. Hierop antwoordden zowel demissionair staatssecretaris Steven Van Weyenberg als huidige staatssecretaris Vivianne Heijnen dat de ingangsdatum van 31 december 2022 wettelijk is verankerd en vertraging dus geen optie is. Dit standpunt herhaalde staatssecretaris Heijnen maandag weer.

Het kabinet gaf het bedrijfsleven in totaal ruim 22 maanden de tijd om het statiegeldsysteem voor blikjes op te zetten. Dit is meer dan voldoende om een goed functionerend statiegeldsysteem op te zetten. In andere landen is de invoertermijn vaak vastgesteld rond de 12 maanden.

Het bedrijfsleven heeft zelf veel tijd verspeeld met tegenstribbelen. In eerste instantie wilden de supermarkten de blikjes niet innemen, waardoor het Afvalfonds eerder een alternatief plan opzette voor inname van blikjes buiten de supermarkt. Pas op 9 maart 2022, één dag voor een hoorzitting in de Tweede Kamer over dit plan, trok het bedrijfsleven dit plan weer in.

Deze poging tot vertraging is niet het eerste en enige probleem omtrent de uitrol van statiegeld voor flesjes en blikjes in Nederland. De milieubeweging roept daarom de staatssecretaris voor Infrastructuur en Waterstaat Vivianne Heijnen en de Tweede Kamer op om zo snel mogelijk orde op zaken te stellen en de regie van het statiegeldbeleid opnieuw in handen te nemen. Feitelijk betekent dit dat de wetgeving herzien en verbeterd moet worden.

Het belangrijkste punt is het invoeren van een innameplicht (of een ‘geld terug-recht’) voor verkooppunten zodat mensen overal hun flessen en blikjes weer kunnen inleveren in ruil voor statiegeld. Verdere punten die in deze herziening meegenomen dienen te worden zijn onder andere het verhogen van het minimum statiegeldbedrag, de invoering van statiegeld op drankenkartons en de plastic flessen waarvoor statiegeld nu nog niet verplicht is, en het tegengaan van illegale handel met statiegeldloze flesjes.

In de media

AfvalOnline, Afvalfonds wil statiegeld op blik uitstellen

ANP, Recycling Netwerk: Uitstel statiegeld komt door te veel speelruimte

FoodAgriBusiness, Onenigheid over uitstel statiegeld op blikjes

Trouw, Recycling Netwerk: uitstel statiegeld komt door teveel speelruimte