Textiel
Kleding, schoenen, gordijnen: iedereen heeft dagelijks te maken met textiel. De textielindustrie heeft echter een enorme negatieve impact. Na voedsel, huisvesting en mobiliteit, is de textielindustrie het meest belastend voor het klimaat en milieu. Onze textielconsumptie en het gebruik van virgin grondstoffen voor de productie ervan moeten drastisch omlaag, maar hoe?
We zetten bij Fair Resource Foundation in op beter beleid, goede producentenverantwoordelijkheid en een andere omgang met textiel.
Milieu impact van textiel
De hoeveelheid kleding die we in Europa consumeren is in de afgelopen decennia met 40% omhoog gegaan, terwijl de kwaliteit, door toenemend gebruik van synthetische stoffen, hard achteruit is gegaan. Om deze stoffen te produceren zijn niet-hernieuwbare grondstoffen zoals olie en gas nodig. Momenteel verbruikt de textielindustrie zo’n 1,35% van de wereldwijde olieconsumptie. Dat lijkt misschien niet veel, maar dit is meer dan de gehele jaarlijkse olieconsumptie van een land als Spanje. Ook andere stoffen, zoals katoen, zijn (hoewel afhankelijk van de productiewijze) nog altijd zeer belastend voor de planeet; zo is er voor de productie van katoen veel landoppervlak en water nodig – zo’n 2500 liter voor één shirt.
textiel beleid
Het beleid voor textielproducten wordt op verschillende manieren vormgegeven. Er is bijvoorbeeld beleid gericht op producentenverantwoordelijkheid, duurzaamheidseisen voor textielproducten, green claims, en exportbepalingen. Sommige aspecten worden op Europees niveau geregeld, terwijl lidstaten ook zelf beleid kunnen ontwikkelen en invoeren. Zo is in Nederland al producentenverantwoordelijkheid voor textiel ingevoerd, voorafgaand aan de Europese verplichting. Textielbeleid omvat niet alleen milieukwesties, maar ook sociale aspecten, zoals arbeidsomstandigheden en mensenrechten in de gehele productieketen.
Overproductie- en consumptie
De textielindustrie onderscheidt zich van andere productgroepen doordat het aanbod de vraag naar textiel opdrijft. Fair Resource Foundation zet daarom in op het aanpakken van de schadelijke productieniveaus van textiel. Hierbij kijken we naar alternatieve manieren van produceren en consumeren: het verminderen van overmatige consumptie, het promoten van langdurig gebruik van kleding en het aanmoedigen van alternatieve modellen zoals delen, ruilen en leasen. We streven naar een evenwicht tussen het bevredigen van menselijke behoeften en het respecteren van de grenzen van het milieu, ter bevordering van een meer rechtvaardige en duurzame textielindustrie.
Producentenverantwoordelijkheid voor textiel
Vanaf juli 2023 geldt er uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) voor textiel in Nederland. We hebben al vaker opgemerkt (zoals hier en hier) dat er een aantal zaken mis gaat binnen UPV-systemen, waarvan veel terug te leiden is naar de gebrekkige governance. De rol van de overheid is te beperkt, veel stakeholders voelen zich buitenspel gezet, en handhaving is gebrekkig. Een gebrek aan transparantie – op het gebied van claims, maar ook wat betreft productieaantallen en materiaalgebruik – gecombineerd met het streven om zoveel mogelijk winst te behalen, hindert de transitie naar een duurzame textielindustrie.
Duurzaamheid moet o.a. afgemeten worden aan de mate waarin virgin grondstoffen vermeden worden. Een kledingstuk dat niet wordt geproduceerd en dus niet wordt gekocht door de consument, is uiteindelijk de meest duurzame oplossing. Om de benodigde verandering te bewerkstelligen, heeft Fair Resource Foundation in 2024 de producentenorganisatie Collectief Circulair Textiel opgericht.