Weeffouten in milieubeleid
Onze jarenlange ervaring heeft ons doen inzien dat met alleen een focus op de inhoud van het milieubeleid, de grote en urgente veranderingen die nodig zijn niet, of niet snel genoeg, gerealiseerd zullen worden. Ondanks uitgesproken ambities en gemaakte afspraken is in de afgelopen 100 jaar is de gemiddelde temperatuur op aarde met 1,2 graden gestegen, en is onze economie slechts 24,5% circulair. Daarom zijn we het Weeffouten-project gestart, waarbij we kijken naar de manier waarop milieubeleid wordt gemaakt en uitgevoerd.
meer dan milieuorganisaties
In dit project stellen wij ons de vraag of we in Nederland voor deze milieucrisissen wel de juiste aanpak hanteren en het juiste beleid opstellen. Samen met Milieufederatie Noord-Holland en anti-corruptie organisaties Transparency International Nederland en Corporate European Observatory, kijken we naar de manier van besluitvorming over milieuproblemen en welke systemische fouten, oftewel ‘weeffouten’, we hierin aantreffen.
onze aanpak
Op basis van onze ervaring met milieubeleid en integere besluitvorming, hebben we verschillende weeffouten geïnventariseerd. Het doel is om interventies op te zetten waarmee we deze systemische fouten aanpakken en oplossen, zodat ze niet langer goed milieubeleid in de weg staan. Dit doen we niet alleen; we gaan hierover de dialoog aan met stakeholders zoals NGO’s, ambtenaren, politici, wetenschappers en journalisten als met de bredere maatschappij. Want iedereen heeft er baat bij dat er snel goed milieubeleid wordt opgesteld.
onderzoeksvragen
Enkele relevante vragen binnen het weeffouten project zijn:
- Waar en met wie worden besluiten genomen over milieuproblemen?
- Welke gebruiken en ongeschreven regels spelen mee?
- Hoe kunnen externe stakeholders input geven, en hebben al deze partijen gelijke toegang tot het beleidmakingsproces?
- Wie bepaalt het ambitieniveau van milieubeleid en hoe?
- Hoe transparant is dit besluitvormingsproces?
- Wat gebeurt er wanneer milieubeleid niet goed wordt uitgevoerd?
casestudies
In dit project werken we met casestudies om het bestaan van weeffouten in milieubeleid aan te tonen en te laten zien dat het niet om incidenten gaat. Een goed voorbeeld is het statiegelddossier. Statiegeld is een relatief kleine maatregel, waarvan de positieve milieu impact al lang en breed was bewezen en die enorme maatschappelijke steun genoot. Toch was er 20 jaar politieke discussie nodig voordat de Nederlandse regering besloot om statiegeld op plastic flesjes en blikjes in te voeren. Deze traagheid is helaas geen uitzondering. We kunnen ons dit simpelweg niet meer veroorloven en daarom is het tijd voor een andere aanpak.