Onderzoekers van Vrije Universiteit Amsterdam (NL), University of Notre Dame (VS) en de Amerikaanse non-profit onderzoeksinstelling Ecology Center hebben ftalaten, gefluoreerde vlekwerende stoffen en gehalogeneerde vlamvertragers gevonden in Europese tapijten. Sommige van deze stoffen hebben gekende carcinogene, reprotoxische en hormoonverstorende effecten of worden ervan verdacht.t

NGO Health and Environment Alliance (HEAL) wijst op de gaten in de Europese wetgeving. Zo is het ftalaat DEHP in de EU verboden sinds 2015, maar geldt een uitzondering op het gebruik in gerecycled PVC van tapijten. Verder zijn gechloreerde vlamvertragers strikt gereguleerd onder de Toys Safety Directive, maar niet in tapijten, ondanks de blootstelling aan baby’s en kleine kinderen.

“De Europese Unie moet waterdichte wetgeving ontwikkelen op het raakvlak tussen toxiciteit en recycleerbaarheid, zodat het milieu en de gezondheid er beter van wordt”, zegt ook milieuorganisatie Recycling Netwerk Benelux.

Naast de potentiële gezondheidsrisico’s voor consumenten, is de aanwezigheid van toxische stoffen ook een obstakel om tot meer tapijtrecycling te komen. “Als een verwerker niet weet welke stoffen er in een tapijt zitten, zal hij aarzelen om het te recyclen. Naast de risico’s worden verwerkingskosten te hoog. Bovendien hebben contaminaties een negatief effect op de kwaliteit van het recyclaat. Hierdoor kan het noch op veiligheid, noch op prijs, noch op kwaliteit concurreren met ruwe grondstoffen. Dit hindert de weg naar een veilige en werkbare circulaire economie”, legt Siu Lie Tan van Recycling Netwerk uit.

In het rapport Testing for Toxics: How chemicals in European carpets are harming health and hindering circular economy tonen de testen van de drie onderzoeksinstellingen zorgelijke, maar ook hoopvolle bevindingen. Er zijn stoffen aangetroffen, die volgens EU-regelgeving aan banden gelegd zouden moeten zijn. Desalniettemin waren drie tapijten volledig vrij van de onderzochte, toxische stoffen. Twee hiervan bevatten zelfs gerecycled materiaal en zijn circulair ontworpen. “Dat toont dat het echt wel mogelijk is om, zelfs met gerecyclede materialen, een mooi tapijt te maken zonder toxische stoffen te hoeven gebruiken. Dat tapijt is dan opnieuw te recyclen”, benadrukt Siu Lie Tan.

De voorstellen die de Europese Commissie voorbereidt voor een Europese Richtlijn over het raakvlak tussen wetgeving voor chemische stoffen, producten en afval, is het moment om deze problematiek aan te pakken. “Dit is broodnodig. Onlangs toonde ook een grote Duitse overheidsstudie aan dat een derde van de chemische stoffen in Europa niet voldoen aan Europese veiligheidsregels. Gerecyclede materialen moeten voldoen aan dezelfde chemische vereisten als producten gemaakt uit ruwe grondstoffen”, besluit NGO Recycling Netwerk.

De tapijtenmarkt

Europa is na de VS de tweede grootste markt voor tapijten ter wereld en huist een aantal van de grootste tapijtfabrikanten. Er wordt geschat dat 47% van de vraag naar tapijt in de EU geleverd wordt door productie uit Nederland en België.

Ook is de schatting dat van de 1,6 miljoen ton tapijtafval per jaar minder dan 3% gerecycled wordt in de EU – wat betekent dat ruim 97% wordt verbrand of gestort. Het recyclingpercentage zou op een veilige manier omhoog moeten om te voldoen aan de EU-doelen voor een circulaire economie, zoals de recycling van 65% gemeentelijk afval tegen 2030. Daarnaast biedt het efficiënt aanwenden van circulariteit, door het zo hoogwaardig mogelijk inzetten van afval, een groot potentieel om een positieve bijdrage te leveren aan het behalen van klimaatdoelstellingen.

Over Recycling Netwerk Benelux

Recycling Netwerk is een zelfstandige milieuorganisatie en werkt rond het thema van grondstoffen en de impact ervan. Ons doel is het zoveel mogelijk beperken van de milieuschade die wordt veroorzaakt vanaf de grondstofproductie tot en met het afvalbeheer. Daarom wil ons Netwerk ook: steeds meer en steeds betere recycling.

Perscontact:

Siu Lie Tan, Project-coördinator Recycling Netwerk, siulie.tan@recyclingnetwerk.org +31 6 48977349

Tom Zoete, Communicatie Recycling Netwerk, admin@fairresourcefoundation.org +31 6 16101050

Over HEAL

Health and Environment Alliance (HEAL) is de toonaangevende organisatie zonder winstoogmerk die de invloed van het milieu op de volksgezondheid binnen en buiten de Europese Unie (EU) aanpakt. HEAL streeft ernaar om vorm te geven aan wetgeving en beleidslijnen die de gezondheid van de planeet en haar bevolking bevorderen en diegenen beschermen die het zwaarst worden getroffen door vervuiling. De alliantie wil het publiek ook bewust maken van de voordelen van milieumaatregelen voor de volksgezondheid. HEAL’s inschrijvingsnummer in het EU Transparantieregister: 00723343929-96. Meer informatie: www.env-health.org

Voor beeldmaterialen en link naar Engelstalig rapport (vanaf 30 oktober toegankelijk).