Met de onderhandelingen over de Verordening verpakking en verpakkingsafval (PPWR) in volle gang, doen vijftig organisaties uit 13 Europese landen een oproep voor de implementatie van een solide en effectief statiegeldsysteem voor drankverpakkingen in alle lidstaten.

In de context van de klimaat- en grondstoffencrisis en gezien de ambitie van de EU, wil een breed platform van bijna vijftig organisaties uit 13 Europese landen de vertegenwoordigers van de Raad eraan herinneren dat er nog tijd is om de ambitie van de uiteindelijke PPWR te verhogen. Het waarborgen van een solide statiegeldsysteem is hierin belangrijk omdat dit  een noodzakelijk instrument is om echte circulariteit voor wegwerp drankverpakkingen te garanderen.

Het is noemenswaardig dat het Europees Parlement (EP) in de plenaire vergadering alle amendementen heeft verworpen die gericht waren op het vrijwillig maken van statiegeldsystemen voor lidstaten. Hieruit blijkt dat het EP, in lijn met het oorspronkelijke voorstel van de Europese Commissie, vastbesloten is om statiegeld over drankverpakkingen tot de norm te maken in Europa. Echter, de formulering van artikel 44 over statiegeld mist na de stemming van het EP de ambitie en kracht van de oorspronkelijke formulering van de Commissie. Dit zet mogelijk de deur open voor kritieke kortere wegen en achterpoortjes die de implementatie van statiegeld in heel Europa zouden kunnen vertragen.

De groep organisaties, die voorafgaand aan de stemming in de plenaire vergadering al een gezamenlijke position paper presenteerde, vraagt om een definitieve versie van de PPWR die een bewezen effectieve statiegeldsysteem beschermd door:

• De drempel voor vrijstelling van implementatie  van een nationaal statiegeldsysteem te verhogen  naar het oorspronkelijke inzamelpercentage van 90%, in plaats van de 85% zoals door het Parlement voorgesteld
• Het uitfaseren van elke ontsnappingsroute voor landen die zich verzetten tegen de invoering van een statiegeldsysteem, zoals de mogelijkheid voor landen om een ‘actieplan’ te presenteren om de doelstelling van 85% te halen. Dit negeert de geest van de wetgeving en de doelstellingen die al zijn vastgelegd in de Single Use Plastic-richtlijn.
• Het vermijden van elke vermelding van ‘digitale’ statiegeldsystemen. Dit wordt als alternatief voorgesteld, maar is nog nergens geïmplementeerd, en is verzonnen door de industrie om de implementatie van bewezen statiegeldsystemen te ontwijken.

Waarom hebben we een solide en effectief statiegeldsysteem nodig?

• Het is de enige maatregel die een gescheiden inzameling van meer dan 90% voor drankverpakkingen garandeert;
• Deze inzameling van hoogwaardige materialen:
  • maakt closed-loop recycling (verpakking-tot-verpakking) mogelijk met maximaal gebruik van materialen;
  • is compatibel met hergebruiksystemen (die van dezelfde infrastructuur gebruik maken), wat de naleving van de hergebruikdoelstellingen in de PPWR ondersteunt;

• Het minimaliseert het aandeel drankverpakkingen in het zwerfvuil, wat bijdraagt aan lagere kosten voor lokale overheden en minder weglekken van grondstoffen.

Alexis Eisenberg, directeur Frankrijk en Francophonie, Reloop Platform (Frankrijk):
“De Europese Commissie en het Parlement onderschrijven verplicht statiegeld in de PPWR, een cruciale tekst die vorm geeft aan het volgende decennium van de Europese verpakkingssector. Statiegeld, een krachtig instrument voor uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV), zorgt voor hoge inzamelpercentages, closed-loop recycling en hergebruik. De raad moet deze steun nu versterken, dat is cruciaal voor Frankrijk om zich aan te sluiten. Ondanks het feit dat Frankrijk statiegeld bepalingen heeft in zijn anti-afval wet (AGEC, 2020), heeft het moeite om de status quo te doorbreken, waardoor er 8 miljard plastic flessen en blikjes per jaar worden verspild. Het is tijd om statiegeldsystemen verplicht te stellen voor een meer circulair Europa”.

Chloé Schwizgebel, projectcoördinator bij Recycling Netwerk Benelux (België):
“Sterke wetgeving voor statiegeldsystemen in de PPWR sluit volledig aan bij de grote ambities van België op het gebied van recycling, preventie, hergebruik en zwerfafval vermindering. De Belgische overheden bereiden zelf de invoering van statiegeld in 2025 voor. Het zou onlogisch zijn wanneer het Belgische voorzitterschap voor iets anders gaat dan een verplicht statiegeldsysteem .”

Miquel Roset, directeur van Retorna (Spanje):
“Het Spaanse voorzitterschap en de permanente vertegenwoordigers uit Spanje moeten blijven vechten voor het best mogelijke resultaat voor de PPWR, en streven naar een verplicht statiegeldsysteem zoals het voorzitterschap tot nu toe heeft gedaan. Zonder statiegeld worden er in Spanje elke dag 35 miljoen drankverpakkingen gestort, verbrand of weggegooid.  Wij steunen elke poging van Spanje om zich te blijven committeren en verwerpen voorstellen om de ambitie af te zwakken. We hebben een statiegeldsysteem nodig zodat we deze verpakkingen kunnen hergebruiken of recyclen tot nieuwe verpakkingen”.

Volgende stappen

Op 22 november jl. stemde het Europees Parlement in zijn plenaire zitting over een gewijzigde versie van de PPWR, die de basis zal vormen voor het onderhandelingsstandpunt van het EP. Tegelijkertijd bereidt de Raad haar eigen standpunt voor, dat de komende weken zal worden bepaald. De trialoogonderhandelingen, die naar verwachting in december van start zullen gaan, zullen de laatste halte zijn voor deze wetgeving.

Contactpersonen

Chloé Schwizgebel – chloe@fairresourcefoundation.org – +31 6 43 28 82 31
Alexis Eisenberg – alexis.eisenberg@reloopplatform.org
Miquel Roset – miquel.roset@retorna.org

Download de stellingname