In 2013 schatte de OVAM de totale factuur voor de Vlaamse gemeenten op 55,1 miljoen euro. Met een betere meetmethode komt OVAM vrijdag in de studie van cijfers 2015 uit op een bedrag van 155,4 miljoen euro. 100,3 miljoen euro meer dus. Van die 155,4 wordt 109,4 miljoen besteed aan het opruimen van zwerfafval en het ledigen van de openbare vuilnisbakken.

De hoeveelheid zwerfafval wordt voor 2015 geschat op 20.426 ton, dat is 17% meer dan de 17.500 ton die voor 2013 werd geschat. Vlaanderen stelde zich tot doel om het zwerfafval tegen 2022 met 20% te laten dalen. Dit jaar evalueert de Vlaamse overheid of het zwerfvuilbeleid voldoende resultaat oplevert.

Per Vlaming jaarlijks meer dan 24 euro belastinggeld

“Zwerfafval kost de gemeenten dus veel meer dan tot nu toe bekend was. 155 miljoen per jaar is een enorme kostenpost, veel belastinggeld van onze Vlaamse steden en gemeenten. Per Vlaming jaarlijks meer dan 24 euro belastinggeld. Dan is het belangrijk dat elke euro efficiënt en doeltreffend gebruikt wordt. Daarom moet de overheid ook kijken naar systemen die zwerfafval kunnen voorkomen, zoals statiegeldsystemen”, merkt Buurman op.

Toen de kost van zwerfafval nog op het lagere bedrag van 55 miljoen werd ingeschat, wisten we al dat een statiegeldsysteem de gemeenten een besparing van 20,1 miljoen euro per jaar konden opleveren. “Nu blijkt dat de werkelijke kosten van zwerfafval veel hoger liggen, zijn ook de potentiële besparingen voor gemeenten door preventieve maatregelen als statiegeld, veel groter”, analyseert Rob Buurman.

Statiegeld schept ruimte in gemeentebudget

“De Vlaamse regering van N-VA, CD&V en Open VLD kan door in 2018 statiegeld in te voeren de zwerfafvalfactuur van de gemeenten lichter maken. Dat zou ruimte scheppen in het gemeentebudget. Producenten verantwoordelijk maken voor het zwerfvuil van hun producten kan helpen om de gemeentebelastingen te doen dalen. Sowieso wordt dit een belangrijk thema in de campagne voor de Vlaamse gemeenteraadsverkiezingen”, besluit Rob Buurman, directeur van Recycling Netwerk Benelux.

De studie gaat overigens nog enkel over de kosten die worden gemaakt om het zwerfafval op te ruimen en te voorkomen, en gaat niet over de kosten van de plastic soep in rivieren, zeeën en oceanen.