Is de doelstelling voor het recyclen van plastic afval echt in één klap ruim gehaald? Als we de gepubliceerde cijfers kunnen geloven werd vorig jaar bijna de helft van het plastic verpakkingsafval ingezameld en gerecycled. Volgens de leveranciers van de cijfers kan daarom het statiegeld op plastic flessen wel worden afgeschaft. Er kan echter sterk worden getwijfeld aan de juistheid van de cijfers. De gepubliceerde recyclingpercentages worden sinds vorig jaar gebaseerd op een nieuwe meetmethode. Die leidt volgens Recycling Netwerk tot slechtere metingen en ongeloofwaardige recyclingcijfers. Het gevolg is een ‘vals jubelverhaal’, dat statiegeld – dat zorgt voor de beste recycling – de kop kan kosten.
De doelstelling voor 2010 was om 38% van het op de markt gebrachte verpakkingsplastic te recyclen. Met de zogenaamde Plastic-Hero aanpak zou nu zelfs 48% zijn behaald, waarmee ruimschoots aan de afspraken zou zijn voldaan. Vorige maand liep staatssecretaris Atsma al op deze cijfers vooruit door te speculeren op een mogelijke beloning voor het Plastic-Hero bedrijfsleven in de vorm van de afschaffing van statiegeld op PET-flessen.
Recycling Netwerk, een samenwerkingsverband van milieu-organisaties, heeft bekeken of de loftrompet wel écht kon worden geblazen. Met een input-output analyse is gekeken naar zowel de hoeveelheid op de markt gebrachte verpakkingen als de hoeveelheid verpakkingsafval in allerlei afvalstromen.
“Onze analyse toont aan dat er weer met cijfers is gegoocheld om een mooie voorstelling van zaken te geven,” zegt Robbert van Duin van Recycling Netwerk. “De recycling van kunststof verpakkingsafval blijkt nog altijd onvoldoende. En we wachten al sinds de vorige eeuw op een effectieve aanpak die zorgt voor afvalpreventie en uitbreiding van de statiegeldinzameling.”
Het recyclingpercentage wordt berekend door na te gaan welk deel van de op de markt gebrachte verpakkingen daadwerkelijk gerecycled zijn. “Bedrijven zijn verantwoordelijk gemaakt voor zowel het halen van de percentages als het aanleveren van de cijfers. En nu krijgen we dus valse jubelverhalen te horen. Men geeft zowel een te lage hoeveelheid op de markt gebrachte verpakkingen, als een te hoge opgave van de recycling daarvan,” aldus Van Duin.
Vorig jaar is men overgestapt op een andere meetmethode, waardoor er ten opzichte van 2008 een ongekende daling van 25% kunststof verpakkingsafval optrad. De nieuwe meetmethode maakt gebruik van gegevens van de Belastingdienst, waarbij niet is gecorrigeerd voor belastingontduiking, te laag opgegeven hoeveelheden en foutief opgegeven materialen. De spontane daling van de gebruikte kunststof verpakkingen roept ook vragen op bij vergelijking met andere Europese landen: ineens is het welvarende Nederland een wel heel lichte gebruiker van plastic geworden.
Illustratief voor de falende gang van zaken vindt Recycling Netwerk de situatie bij de kunststof PET-flesjes voor frisdranken en water. Van Duin: “Hoewel juist wordt gefocust op het inzamelen en recyclen van PET-materiaal kwam er in 2010 uit allerlei PET-verpakkingen in totaal nog geen 5 kton PET uit de sorteerfabrieken. En dat, terwijl er alleen van die flesjes al 20 kton PET op de markt werd gebracht. Dat cijfer van 48% recycling slaat echt nergens op.”
