Plastic flessen met sappen, zuivel en alcoholhoudende dranken worden vooralsnog uitgezonderd van statiegeld. Voor blikjes is het definitieve besluit nog niet genomen, al bereidt de staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat Stientje van Veldhoven wel wetgeving voor.
De plastic fles, lange tijd het symbool van de wegwerpcultuur, zal door de invoering van statiegeld veel minder gevonden worden. CE Delft berekende dat het aandeel flessen in het zwerfafval met 70 tot 90% zal dalen door statiegeld. De vraag is: wat zal dit betekenen voor het aandeel van de blikjes in het zwerfafval?
Volgens een studie van KplusV belanden jaarlijks ongeveer 50 tot 100 miljoen, voornamelijk kleine, plastic flessen in het zwerfafval. Volgens dezelfde studie komen ongeveer 100 tot 150 miljoen blikjes in het milieu terecht, significant meer dan de flesjes dus.
Volgens Rijkswaterstaat zijn er 2,5 keer zoveel blikjes als flesjes in het zwerfafval.
Volgens de data van Zwerfinator is het verschil tussen blikjes en flesjes nog groter. Op basis van 62.484 geraapte drankverpakkingen is de conclusie dat blikjes 2,7 keer zo vaak in het zwerfafval terechtkomen als flesjes.
Na de invoering van statiegeld op de flesjes gaat dat verschil nog veel groter worden. Als flesjes met 70% afnemen, dan liggen er gemiddeld 9 blikjes op straat voor ieder flesje dat wordt gevonden. En als het aantal flesjes met 90% afneemt dan liggen er 27 blikjes voor ieder flesje.
Red Bull koploper
Op World Cleanup Day in 2019 werden blikjes al vaker geraapt en vastgelegd dan enig ander type zwerfafval. En het aandeel blikjes gaat na de invoering van statiegeld op plastic flessen alleen maar groeien. Absolute ‘koploper’ daarbij is Red Bull. Red Bull weet de afgelopen jaren zijn ‘marktaandeel’ in het zwerfafval steeds verder te vergroten.
Uit onderzoek van Zwerfinator blijkt dat in 2016 er 9,3% van de drankverpakkingen in het zwerfafval van Red Bull waren. In 2020 was dat al meer dan verdubbeld naar 20,9%. Wanneer statiegeld op plastic flessen een feit is, zal dit alleen nog maar verder stijgen.
Zelfs als we alle merken die door verschillende bedrijven op de markt worden gebracht, samenvoegen en optellen, blijft Red Bull soeverein op 1 staan met 20,9%, gevolgd door Coca-Cola met 14,4% en Heineken met 12%.
Hoewel Max Verstappen met de F1-wagen van Red Bull al jaren tevergeefs probeert om Mercedes van de troon te stoten, is er bij het zwerfafval geen enkele twijfel. Het Oostenrijkse bedrijf Red Bull gaat eenzaam aan de leiding. Dat zal enkel veranderen als de regering ook statiegeld op blikjes invoert.
Het is dan ook uitkijken naar de Concept regelgeving statiegeld op blik, het Kostenonderzoek van CE Delft en de Zwerfafvalmonitoring eerste helft 2020 door Rijkswaterstaat. Die 3 documenten worden naar verwachting in oktober naar de Tweede Kamer gestuurd.
Dirk Groot
Zwerfinator
+31 6 81503456
Rob Buurman
Directeur Recycling Netwerk Benelux
rob@fairresourcefoundation.org
+31 6 16401040
