Het Plastic Pact zal helpen voor efficiëntere recycling van plastics in Nederland. Maar het zal het zwerfafval en de plastic soep niet verhelpen, reageert milieuorganisatie Recycling Netwerk donderdag op de overeenkomst tussen staatssecretaris Stientje van Veldhoven (D66) en voornamelijk bedrijven die plastic produceren of toepassen.

Alle initiatieven om het plastic probleem in te dammen, zijn welkom. Maar de afspraken in het pact maken de uit de hand gelopen plastic productie slechts een beetje minder vervuilend. De noodzakelijke fundamentele systeemwijziging om anders om te gaan met plastics blijft uit, analyseert directeur Rob Buurman van Recycling Netwerk.

Onze vier opmerkingen op het Plastic Pact:

Het engagement over reductie of hergebruik van plastics kan sterker

• De doelstelling om 20% minder volume van plastic toe te passen is een trendbreuk en leidt waarschijnlijk tot minder kg plastic bij de ondertekenaars van het pact. Het garandeert echter niet dat er minder plastic producten op de markt komen, want de doelstelling kan ook via ‘lightweighting’ worden bereikt. De doelstelling is daarnaast relatief ten opzichte van het aantal kilogram product dat op de markt wordt gebracht.
• Het engagement om individueel 35% gerecycled plastic te gebruiken in nieuwe verpakkingen klinkt ambitieus, maar het is onduidelijk hoeveel gerecycled plastic nu al wordt toegepast, dus de winst is onduidelijk.
• De doelstelling om minimaal 70% van het eenmalige plastic hoogwaardig te recyclen is behoorlijk ambitieus, maar zou moeten worden vastgelegd in wetgeving.
• De plastic toepassende bedrijven engageren zich om enkel nog 100% recyclebaar plastic op de markt te brengen. Maar het pact definieert niet wat daaronder precies verstaan wordt.
• Alle vier de eerder genoemde doelstellingen gelden pas voor 2025. Boter bij de vis: maak afspraken die direct resultaat opleveren en nog binnen de periode van deze regering kunnen worden beoordeeld.

Het pact helpt amper om de vervuiling door plastic zwerfafval en plastic soep tegen te gaan

Het pact stimuleert het gebruik van biobased plastics, maar die zijn in het milieu net zo schadelijk als fossiele plastics, en geen oplossing voor de plastic soep.

Het pact spreekt niet over statiegeld op plastic flessen of andere producten

De invoering van statiegeld op kleine plastic flessen is onvermijdelijk. Maar nog altijd zwijgen bedrijven erover, of lobbyen ze er tegen, zoals ondertekenaar Albert Heijn.

Het Plastic Pact legt uitdrukkelijk geen juridische verantwoordelijkheid bij de bedrijven

Het is een vrijwillig engagement. Omdat deze beloftes niet in een wettekst staan, zijn ze niet handhaafbaar door de overheid als ze niet nagekomen worden.

Het is niet de bedoeling dat noodzakelijke regelgeving wordt vervangen voor vrijblijvende afspraken. Recycling Netwerk pleit daarom voor:

• De wettelijk verankerde verantwoordelijkheid van producenten voor de inzameling, recycling en vervuiling die ontstaat door hun plastic producten (zwerfafval van verpakkingen, microplastics afkomstig van autobanden, productie van plastic pellets of microplastics afkomstig van textiel);
• De directe invoering van statiegeld op kleine plastic flesjes;
• Een wettelijk verankerde absolute reductiedoelstelling in aantallen plastic wegwerpproducten samen met stimulering van herbruikbare producten, aansluitend op de doelstelling van de overheid om tegen 2030 de helft minder grondstoffen te gebruiken;

De omvang en urgentie van de plastic vervuiling is dusdanig, dat we de luxe niet meer hebben om zes jaar lang te wachten wat deze vrijwillige afspraken in het Plastic Pact opleveren. Recycling Netwerk vraagt dan ook dat regering en parlement handhaafbare wetten en besluiten stemmen om de almaar groeiende plastic lawine echt te stoppen. Vrijwillige afspraken zijn in 2019 too little, too late.

Related articles: AfvalOnline, Plastic Pact: 20 procent reductie, 100 procent recyclebaar, 21 februari 2019

Interview NPO Radio 1 met Rob Buurman over het Plastic Pact (21 februari 2019)

Rob Buurman, directeur Recycling Netwerk Benelux rob@fairresourcefoundation.org +31 616 40 10 40

Perscontact: Tom Zoete, communicatie Recycling Netwerk Benelux rob@fairresourcefoundation.org +31 616 10 10 50

Recycling Netwerk is lid van de internationale Break Free From Plastics-beweging.