Milieubeweging liet zelf beleidsevaluatie uitvoeren.
Tijdens de (bijna) afgelopen kabinetsperiode is het aantal mensen dat drankverpakkingen op straat gooit niet afgenomen, maar toegenomen. Dat blijkt uit gedragsonderzoek naar ‘Blikjes en flesjes in het zwerfafval’.
De beleidsevaluatie werd uitgevoerd in opdracht van de milieubeweging, nadat overheid en bedrijfsleven de gezamenlijke monitoring hadden stopgezet.
Recycling Netwerk, dat de milieubeweging op dit terrein vertegenwoordigt, vreest dat het niet-invoeren van statiegeld op blikjes en flesjes zal leiden tot steeds meer reinigingskosten voor gemeentes.

In 2001 rapporteerde 2,3% van de ondervraagden ‘fout gedrag’; men had het laatste flesje of blikje weggegooid-maar-niet-in-de-afvalbak, laten vallen of achtergelaten. Toen werd vastgesteld dat er zo’n 50 miljoen blikjes en flesjes in het zwerfafval terecht waren gekomen. Dat betekent dat er in een stad als Zoetermeer of Leiden iedere dag weer zo’n 1000 blikjes of flesjes op straat worden gegooid.
Het gedragsonderzoek wijst nu uit dat er steeds vaker zwerfafval wordt veroorzaakt na het buitenshuis gebruiken van een flesje of blikje. Tijdens de afgelopen kabinetsperiode blijkt sprake van een geleidelijke stijging van dit zwerfafval-veroorzakend gedrag van 3,2% in 2003 naar 5,7% in 2006.
Destijds werd door overheid en bedrijfsleven afgesproken dat er statiegeld op blikjes en flesjes zou worden ingevoerd wanneer de hoeveelheid zwerfafval niet snel met 67% zou zijn verminderd. Hoewel sinds 2001 nog geen enkel jaar minder zwerfafval-veroorzakend gedrag werd gerapporteerd, blijft invoering van statiegeld nog altijd uit.
De milieubeweging ziet hierin het zoveelste bewijs dat het huidige afvalbeleid faalt. Robbert van Duin, woordvoerder van het Recycling Netwerk: “Het huidige afvalbeleid blijkt er in de eerste plaats op gericht om toch vooral maar niet met bedrijven in aanvaring te komen. Er wordt niet opgetreden wanneer regels voor verpakkingsafval worden genegeerd of afspraken over minder zwerfafval niet worden nagekomen, net zo min als gifschepen wordt verhinderd, met verboden lading de haven uit te varen.”
Het gedragsonderzoek werd uitgevoerd door bureau Trendbox dat in voorgaande jaren deze monitoring uitvoerde in opdracht van het Ministerie van VROM en het bedrijfsleven. Op basis van deze monitoring werd het resultaat van het zwerfafvalbeleid gemeten. Omdat het laatste ‘Convenant Verpakkingen’ vorig jaar afliep werd gestopt met de monitoring. Om toch de resultaten van het kabinetsbeleid te kunnen vaststellen heeft Recycling Netwerk, een coalitie van 11 milieu-organisaties, zelf opdracht gegeven tot de uitvoering van het meest cruciale deel van dit onderzoek. Met exact dezelfde vragen werd het ‘zwerfafval-veroorzakend gedrag’ in beeld gebracht, waardoor het goed kon worden vergeleken met het gedrag in voorgaande jaren.
Het onderzoeksrapport kunt u hier downloaden (PDF)