“Een duidelijk kijkje in de wereld van het plastic afval”, zo omschreef een bezoekster het congres ‘De recycling draait door’, dat de VAOP op 1 oktober in Scheveningen organiseerde voor gemeenten. Als een ding duidelijk werd is dat er vooral veel mist en onduidelijkheid bestaat rond het kunststofdossier. “Onafhankelijke cijfers ontbreken”, zo concludeert het Recycling Netwerk.

Op een gestroomlijnd congres in de stijl van het tv-programma De Wereld Draait Door stond de
recycling van plastic afval in eigen land centraal. Op 1 januari moeten alle gemeenten namelijk apart plastic gaan inzamelen en nog lang niet zijn ze daar allemaal aan toe.
Een van de belangrijkste knelpunten werd op het congres maar weer duidelijk: er heerst te veel onduidelijkheid rond cijfers en er zijn te veel mooie verhalen. Reden voor directieraadslid Sandra Korthuis namens de VNG om van leer te trekken tegen het bedrijfsleven, dat verantwoordelijk is voor de recycling van de kunststofverpakkingen. ‘De producentenverantwoordelijkheid is slap ingevuld. Met de kennis van vandaag hadden we twee jaar geleden nooit meegedaan met het Verpakkingenbesluit’, was haar boodschap.
Het bedrijfsleven probeert bijvoorbeeld al jaren van het statiegeld af te komen, terwijl het juist voor milieuwinst kan zorgen, en de resultaten in buurlanden, als Duitsland, daarvoor het bewijs zijn. Op haar oproep wie er voor uitbreiding van statiegeld naar kleine plastic flessen is, kreeg Korthuis dan ook een overweldigende meerderheid van de ambtenaren, wethouders, burgemeesters en vertegenwoordigers van de afvalsector en de kunststofindustrie in de zaal mee.
1 januari
Hoe ver zijn de gemeenten om op 1 januari klaar te zijn? Volgens directeur Jan Storm van Nedvang zijn ze al ver: 9 miljoen Nederlanders scheiden hun plastic al, 214 gemeenten zijn al actief bezig, 216 in voorbereiding ervoor en 55 gemeenten recyclen plastic via nascheiding.
Echter, onafhankelijke cijfers ontbreken, reageerde Robbert van Duin, voorzitter van het Recycling Netwerk op de Nedvangcijfers.Sinds december 2008 zijn er geen onafhankelijke cijfers meer te vinden zijn over de Plastic Heroes-campagne. En als je die resultaten erbij pakt, blijkt dat in de pilots slechts gemiddeld 7,9 kg per huishouden per jaar aan plastic verpakkingsafval is opgehaald. Terwijl een huishouden per jaar gemiddeld 80 kg aan plastic afval heeft.
Ook de cijfers hoeveel ervan echt hergebruikt wordt zijn mistig. Van Duin: ‘We maken ons zorgen om het boemerangeffect bij de burgers. Als ze erachter komen dat van alle mooie cijfers niets waar is, zullen ze misschien stoppen met het scheiden van het plastic afval.’
De Nederlander wil wel
Dat vond ook wethouder Michael Boddeke van de gemeente Apeldoorn. ‘Aangezien de meeste Nederlanders willen recyclen is het belangrijk is dat we hen informeren over wat er met het afval gebeurt. De verwerking van het plastic afval moet in Nederland snel op gang komen. Anders is er het gevaar dat we de mooie verhalen niet waar kunnen maken.’
Op het congres kwamen verder een aantal succesvoorbeelden van gemeenten voorbij, zoals Nederweert, waar de gemeente een systeem heeft dat per huishouden per jaar 27 kg opbrengt, en de Groningse gemeente Westerkwartier die al jaren met een eigen milieuzak werkt en de beste resultaten van Nederland haalt: 70 kg per huishouden per jaar en een participatie van 90 procent van de huishoudens. Niet voor niets kreeg de gemeente van VAOP-voorzitter Jan Oosterhof de VAOP Recycling Award 2009 uitgereikt.
Dertig jaar
Ook de politiek liet zijn stem horen. Voormalig Kamerlid Ad Lansink, de ‘man van de Ladder van’, stoorde zich aan het terughoudende overheidsbeleid en dat we in dertig jaar vrijwel niets zijn opgeschoten met recycling in Nederland. Dat vond ook SP-Kamerlid Remi Poppe: er is te weinig logistieke innovatie, waardoor er bij recycling veel transport nodig is en dus CO2-vervuiling.’ Daarom wil hij zich blijven focussen op nascheiding van afval. Maar preventie heeft natuurlijk de voorkeur, voegde hij er snel aan toe.
Lees ook het verslag van Afval Online op de VAOP-website