Janine Röling: ”We zijn teleurgesteld dat het ambitieniveau is bezweken onder de lobby van de industrie, maar tegelijkertijd moeten we niet onderschatten dat alle verandering ergens begint. Ik zie dit als de start van een nieuwe, duurzamere omgang met verpakkingen.”
Op maandag 4 maart 2024 hebben het Europees Parlement en de Raad een akkoord bereikt over de Europese Verpakkingsverordening (Packaging and Packaging Waste Regulation). De overeenkomst markeert het einde van een lange en intense politieke strijd om maatregelen in te voeren die de alsmaar toenemende hoeveelheid verpakkingsafval een halt toe roepen.
Ondanks de ongekende druk en negatieve lobby zijn de EU-instellingen het uiteindelijk eens geworden over een reeks bepalingen om de productie van verpakkingsafval te voorkomen, hergebruiksystemen te bevorderen en onze afhankelijkheid van wegwerpverpakkingen te verminderen.
Om de ongecontroleerde groei van verpakkingsafval een halt toe te roepen, stelt Europa voor lidstaten bindende doelstellingen vast die het verpakkingsafval moeten verminderen (5% tegen 2030, 10% tegen 2035 en 15% tegen 2040). Daarnaast bevat het akkoord doelstellingen om herbruikbare verpakkingen in de dranken- en transportsector te introduceren. Ook is het einde van plastic wegwerpverpakking voor consumptie ter plaatse in zicht en worden statiegeldsystemen verplicht.
Janine Röling (milieuorganisatie Recycling Netwerk Benelux): “Dit akkoord is een belangrijke stap in de goede richting. Om onze afhankelijkheid van grondstoffen te verminderen, moeten we in Europa inzetten op hergebruik-systemen, het vermijden van onnodige verpakkingen, en hoogwaardige recycling. We zijn teleurgesteld dat het ambitieniveau is bezweken onder de lobby van de industrie, maar tegelijkertijd moeten we niet onderschatten dat alle verandering ergens begint. Ik zie dit als de start van een nieuwe, duurzamere omgang met verpakkingen.”
De coalitie van NGO’s* waarmee RNB dit dossier opvolgt, juicht toe dat er strengere regels komen voor het gebruik van zorgwekkende stoffen en extreem persistente chemicaliën (PFAS) in voedselverpakkingen. De politieke wil om de consument en het milieu te beschermen tegen deze schadelijke stoffen, is hoognodig.
De coalitie betreurt echter dat het oorspronkelijke voorstel van de Europese Commissie, dat in november 2022 werd gepubliceerd, zwaar heeft geleden onder de druk van partijen die de wegwerpmaatschappij in stand willen houden. Het is vooral teleurstellend dat de beperkingen voor onnodige verpakkingen alleen betrekking hebben op kunststoffen wegwerpverpakkingen en niet gelden voor alle verpakkingsmaterialen voor eenmalig gebruik (zoals voorzien in het oorspronkelijke voorstel). Hierdoor vrezen we voor een materiaalverschuiving van kunststof naar papier en karton, waardoor de druk op onze bossen verder zal toenemen.
Het vervolg
Na 4 jaar voorbereidend werk en meer dan 15 maanden onderhandelen, roepen we de EU-instituties op om geen tijd te verliezen en deze belangrijke verordening nog voor de Europese verkiezingen aan te nemen. Zo wordt een duidelijk signaal afgegeven dat het tijd is voor verandering: circulaire oplossingen opschalen en het gebruik van wegwerpverpakkingen afbouwen. Het Europees Parlement moet het akkoord ratificeren in de plenaire vergadering van april. Ook verwachten we dat de Europese Commissie de overeenkomst zo snel mogelijk zal ondertekenen.
RNB blijft samen met de andere NGO’s in de coalitie pleiten voor hoge ambities op Europees niveau en een goede implementatie van de nieuwe regels om de ongecontroleerde groei van verpakkingsafval te stoppen. Belangrijke beslissingen over hoe de maatregelen van de verordening moeten worden geïmplementeerd, worden op een later moment genomen. We blijven dit proces dan ook op de voet volgen.
| Cijfers
De totale hoeveelheid verpakkingsafval in de EU is gestegen van 66 miljoen ton in 2009 tot 84,3 miljoen ton in 2021 (een groei van 27,7%). De verwachting is dat dit verder zal stijgen tot 92 miljoen ton in 2030, en 107 miljoen ton in 2040. De geschatte jaarlijkse productie van verpakkingsafval bedraagt ongeveer 190 kg per inwoner in de EU. Dit afval heeft een aanzienlijke milieu-impact, aangezien het bijdraagt aan 40% van het plasticgebruik en 50% van het papiergebruik, en resulteert in koolstofemissies die gelijk zijn aan de jaarlijkse emissies van Hongarije. (Bron: Eurostat) Verpakkingen behoren tot de voornaamste gebruikers van nieuwe materialen (40% van het plastic en 50% van het papier dat in de EU wordt gebruikt, is bestemd voor verpakkingen) en dragen bij aan 36% van het huishoudelijk afval. |
Contactgegevens
Janine Röling – Recycling Netwerk Benelux | Europees beleid
janine.roling@recyclingnetwerk.org
+31 6 53595642
*De leden van deze informele coalitie zijn Zero Waste Europe, European Environmental Bureau, ECOS, ClientEarth, Surfrider Foundation Europe, Deutsche Umwelthilfe, Recycling Netwerk Benelux, Fern en het Environmental Paper Network.
